Het bekende en minder bekende Jiddisje lied

Tekst en uitleg: Jan Waas en Willy Brill

  7 wochn

Het leerling leven van een kleermakersgezel was niet bepaald makkelijk. Hij kwam in de kost bij zijn leermeester, de balabos, en moest dan hard en lang voor hem werken voor een karig loon. De vrouw van zijn leermeester, de balaboste, zorgde voor eten en drinken, maar zoals onderstaand protestlied al aangeeft, was er geen service-with-a-smile bij!

Wi azoi s’iz nisjt goet tsoe gejn

Wi azoi s’iz nisjt goet tsoe gejn
Zibn wochn in a hemd
Azoi iz nisjt goet tsoe zain
Navenad in der fremd 

Oj wej iz tsoe wejnen
Tsoe wejnen ojf maine joenge jorn
Wos hob ich badarft
Foen main hejm awek tsoe forn  

Ich zets mich anider
Oj tsoe main genej
In hartsn iz fartriknt
Ich wil a glezele tej  

Oen bai main baleboste
Ze ich ois a nar
Az ich hejs mir gebn a glezl tej,
Dergist zi dem samowar. 

Main baleboste git mir esn
Zogt zi: es oen gedenk
Oen di sjchejniem gejt zi zogn
Az ich es wi noch a krenk.  

Az main baleboste git mir esn
Zogt zi: es un sjem zich nit!
Tsoe zich in hartsn tracht zi:
Tsoem broit nem zich nisjt! 

Main mame git mir esn
Zogt zi:  es main lib kind.
Oen zich in hartsn tracht zi zich:
Zol dir tsoekoemen a sjtik gezint! 

Efsjer moezt ir wisn
Az main balebos iz besser
Az ich mon im gelt
Sjtecht er in main harts a messer!

 

dit is een andere baleboste

 

tekst in het jiddisj
vertaling
muziek

 

Ruth Rubin, de bekende ethnomusicologe uit New York, die in 2000 op 93-jarige leeftijd  overleed, maakte  van dit lied een veldopname. Op de LP Jewish Life “The Old Country” ( Folkways FS 3801  uit 1958) wordt het lied “Wi azoi s’iz nisjt goet tsoe gejn”  gezongen door een niet met name genoemde vrouw, die afkomstig was uit Czernowitz in Bessarabia, Rusland.

Ruth Rubin heeft het nooit in haar zangbundels opgenomen, maar in 1970 verscheen de tekst  met de melodie in “The Golden Peacock”, een uitgave van The Haifa Music Museum en A.M.L.I. Library. In Haifa lagen  ook de kopieën van de banden van Ruth Rubin opgeslagen.

Nadat de Italiaanse zangeres Chana Roth het lied op haar repertoire zette, zoals ze het geleerd had van de Rubin LP, ging het lied weer een eigen leven leiden. In Nederland werd het door Willy Brill op haar LP “Moisjele Main Fraind” gezet onder de naam Zibn Wochn en in Italië nam de Bulgaarse zanger Moni Ovadia het in 1991 onder de originele titel over van Chana Roth voor zijn programma Oylem Goylem (Fonit Cetra CDC 60).

 

Net zoals het niet goed is
Om zeven weken lang in hetzelfde hemd rond te lopen
Is het verkeerd om naar den vreemde te vertrekken. 

Ach en wee,
Ik kan wel huilen om mijn jonge jaren
Waarom vond ik het nodig
Mijn ouderlijk huis te verlaten? 

Ik ga zitten voor mijn naaiwerk
Mijn hart is verdord
Ik zou wel een glaasje thee lusten. 

Mijn bazin denkt dat ik gek geworden ben,
Als ik haar vraag om een glaasje thee
Schenkt ze extra water in de samowar.          

Mijn bazin geeft me te eten
En daarbij zegt zij: eet en denk na
En de buren vertelt ze
Dat ik eet alsof ik ziek ben geweest.

Als mijn  bazin mij te eten geeft
Zegt ze: Eet en schaam je niet!
Maar eigenlijk denkt ze daarbij:
Blijf van het brood af! 

Als mijn moeder mij te eten geeft,
Zegt ze: eet mijn  lief kind.
En heimelijk denkt ze daarbij:
Moge het je een beetje gezondheid verschaffen. 

En dacht U dat mijn  patroon
Een haar beter was?
Als ik hem om mijn geld vraag,
Zou hij mij het liefst een mes in mijn hart steken!

 

 

7 wochn gezongen door Channa Roth

7 wochn gezongen door Willy Brill

Om een liedtekst te kunnen horen moet u over de nieuwste versie van de Real One Player beschikken. Deze versie kunt u gratis bij Real.com ophalen. De gratis versie staat enigszins verstopt in een hoekje van de Real.com pagina (niet de 14 day free trial). Klik hier voor de free download-pagina of volg de instructies van de Jiddisje audiosite uit Haifa (ook voor Macintosh). Programma installeert zichzelf.

 

 



 



 

 

homepage Stichting Jiddisj/Grine Medine