LEERBOEKEN

Einführung in die jiddische Sprache und Kultur

Een compleet leerboek Jiddisj in het Nederlands bestaat helaas nog niet, maar... in 2002 verscheen wel een uitstekend leerboek voor beginners in het Duits van Marion Aptroot en Holger Nath, beiden verbonden aan de afdeling Jiddistik van de Universiteit van Düsseldorf. Deze Einführung in die jiddische Sprache und Kultur is in de eerste plaats bestemd voor studenten Jiddisj aan Duitse universiteiten. Maar volgens de inleiding is het werk ook geschikt voor zelfstudie.

Het boek bestaat uit een inleiding, in het Duits, van 42 pagina’s waarin eerst de algemene achtergrond van het Jiddisj geschetst wordt, daarna het Jiddisje alfabet uitvoerig wordt behandeld en dan een literatuurlijst volgt. Het Duitse deel begint aan de kant waar ook een Duits boek zou beginnen. Als we het boek openslaan aan de kant waar een Jiddisj boek begint, komen we bij het eigenlijke leerboek. Vanaf dit punt is alle tekst in het Jiddisj, 354 pagina’s. Dit is in het geval van zelfstudie voor mensen die het Hebreeuwse schrift nog niet (goed) beheersen wellicht wat hoog gegrepen. Ook de uitleg van de grammatica is geheel in het Jiddisj. Wel staan er na de stukjes tekst steeds woordenlijstjes, waarin Jiddisje woorden in het Duits verklaard worden. 

Het boek is goed en mooi opgezet. Het bestaat uit 18 hoofdstukken, die elk beginnen met een verhalende tekst, gevolgd door uitleg van de grammatica, veelal een deel idiomatische uitdrukkingen en tussendoor nog oefeningen. Helemaal aan het eind staat een zeer uitvoerig register op de Jiddisje woorden, dat bijna 60 pagina’s beslaat en bij alle woorden het hoofdstuk vermeldt, waarin het desbetreffende woord voor het eerst voorkomt.

Einführung in die jiddische Sprache und Kultur, Marion Aptroot und Holger Nath, Hamburg, Buske, 2002, ISBN 3-87548-249-2.

Te bestellen o.a. via het internet bij Amazon.de. Prijs 49 euro.

Sheva Zucker 
Yiddish: An Introduction to the Language, Literature and Culture

Dit boek wordt op de Universiteit van Amsterdam gebruikt. Binnenkort volgt hier een bespreking.

Voor beginners zij ook verwezen naar de elders op deze site genoemde online cursus van het Dora Teitelboim Instituut.

Voor (zeer ver) gevorderden in het Jiddisj mag in elk geval vermeld worden het boek van Heather Valencia: 

Mit grois fargenign

Over dit boek schreef Herman Note in Grine Medine 12 (hier sterk ingekort):

Heather Valencia is germaniste en doceert aan de universiteit van Stirling in Schotland. Ze promoveerde op het vroege werk van Avraham Sutzkever. Sindsdien maakte ze zich meer dan verdienstelijk in Jiddisje taalcursussen, leesgroepen en lezingen. Haar ervaringen met studenten Jiddisj en met de altijd weer problematische (niet-) beschikbaarheid van materiaal brachten haar ertoe een bloemlezing samen te stellen uit honderd jaar Jiddisje literatuur, Mit grois fargenign. De bundel (250 pagina’s) bevat achtendertig relatief korte verhalen, fragmenten uit memoires en gedichten (alleen van Sutzkever) uit de literatuur van de vorige eeuw. Per auteur is er een korte situering en alle teksten zijn geannoteerd met woordverklaringen. Achteraan bevinden zich nog een woordenlijst en korte biografieën van de schrijvers. Maar wat dit initiatief zo uitzonderlijk maakt, zijn de acht CD’s die met het boek worden meegeleverd. Op Tswisjn Emigrantn na van Bergelson (niet opgenomen omdat het te lang is) zijn alle teksten daarmee ook beluisterbaar.

Heather Valencia, Mit grois fargenign. Oxford Institute for Yiddish Studies, Londen 2003. Prijs: $ 38,– + $ 11,– verzendkosten. Online te bestellen bij: The Jewish Book Center of The Workmen’s Circle.

Op deze site ook een categorie met een grote keuze aan leer- en studieboeken, waar we verder weinig van kunnen zeggen. Het volgende boek hoort kennelijk bij de Windows-for-dummies serie.

De docenten Jiddisj in Nederland gebruiken als regel hun eigen syllabi.

homepage Stichting Jiddisj/Grine Medine